Domols op Platt

Burreeken un Hahnbeer

Dor steiht he, de Dree-Eggensteen, blangbi vun St. Jürgen un vunt Podest, wo de "Putzen" per Hand wiesen, wo dat langgeiht. Man süht, de Marktplatz weer domols eckig un noch nich för den Verkehr besneeden.

Wenn in de dree Eggen vun uns Vaderstadt Heid dat Hahnbeerfest fiert ward, denn holt de Eggenbröder een olen Bruuk hoch, de in´t Burreecken sien Anfang hett.

  Burreecken heet so veel, as dat de Buern in süm ehr Dörper afreeken heeln öwer dat, wat jedereen in sien bedrepen dee. Frogen öwer dat Vergeben vun Gemeenland, ok Commün nömt, dat Meentwarken, de Hand- un Spanndeenste un wat dat all geef. Ok woveel Beer un Köm op Gemeenkosten vertehrt warrn dörft, woer in Beliebungen fastholn. Noch hüt find wi düsse Beliebungen vun de Eggen int Stadtarchiv.

  No de "Christianisierung" in Dithmarschen in´t IX. Johrhunnert, ünner Ansgar, weer Burreecken in de Nacht vör Fastlobend. De Fastelobendsdoge hebbt uns Vörfohren ümmer willkomen heeten, as denn de Lebensfreud to ehr Recht keem. Mit den Burreeckendag gung erst dat Strieden un noher dat Fiern un Swiern los, dat dur in wügge Dörper dree, veer Doge lang.

  Mit Flöt un Fiedel, Blooswark un Trummel wor in´t Dörp rumtrocken vun Huus to Huus un inkehrt. De Swien un Ossen weern jüst slacht oler keem as rökelten Schinken un Wuss oler as Pökelfleesch op´n Disch - dor schull dat keen Rull speeln, leewe Gäst to beweerten. Köm un Beer - wor domols Huus bi Huus bruut - weer ümmer nooch to Steed. Schöne Reden worn holn un düchdi danz, de Öwermoot harr sien grote Tied. De Gastfründschopp speel in Dithmarschen ümmer een grote Rull.

  Um 1700 trocken all de Lehrer mit de Kinner to Fastnach singendewies vör de Dör vun de Hüüs un slogen de Trummeln. De Lehrer mussen mit. Se harrn dat Oppassen, dormit in dem "gebrukligen Umsingende jegen de Fastelavendes Tydt" allns in de ordentlige Reeg bleev. No dat Singen geev dat för Lehrer un Wuss oder Speck, ok Stuten oder Heetwigen. De Kinner harrn dorbi een Heugobel oder Klootstock öwer de Schullern, um Wuss un Speck doroptosteken. 

Ehrenmitglied un Küster Otto Schubert - In düsse würdige Kleedung woern freuer vun Dör to Dör de Beerdigungen anseggt.

 

  Klaus Groth hett as junge Lehrer in Heid eenige Leeder opschreben:

 

Faßlamd piper in pik:

Negen Küken beten sik;

mien weer dor mern mank,

de annern beten sik all krank.

 

Faßlamd is komen, rie ik op´n witten Schimmel?

Rie öwer de Feldscheid!

Rie no Nowers Huus.

Danz ik mit de Diern ni,

danz ik mit de Fru.

Fru, Fru stieg to Wiem,

snie mien Stück Speck aff!

Snie good rum, snie die ni in Duum!

Kratz mit´n Kamm öwer!

Seg de Katt hett doon!

 

 

  Vun den oln Fastnachtsbruuk hett sik bet ton hüdigen Dag noch eeniges erholn.

Denk wi dor an Oldjohrsobend, wenn de Kinners anmolt oder mit Pappnös, Maske, Rummelputt un Düwelsgeig´süm Leeder in de Hüüs singt.

  Oln Bruuk, de wi as Kinner noch mitmokt hebb, weer da Hedwigendreihn. Dat Privileg stunn blots de Bäckers to. Op de Süderegg dreihn wi bi Bäcker Tagge an de Egg vun Loher Weg - hüt affreeten-. Wenn Füer weer, mussen de Bäckers mit dat Füerhorn Alarm pußen. As Kinner leepen wi denn achteran not Sprüttenhuus an Notpool. Wi dreihn ok Hedwige bi Bäcker Hargens an de Eck vun de Lütten Stroot - hüt Mölnbäckerie -, un bi Bäcker Ramundt in de Süderstroot. Heißewecken sünd rundflache Kooken ut Wetenmehl, Eier, Melk, Zucker, Bodder und gewürz weern se mit Kaneel. Dat Hedwigendreihn speel sik in de Backstuben aff. Kunst swatt ringohn, keemst witt woller rut mit luder Tanten in de Taschen, wenn gewunn harst.

  Sport weer to de Tied dat Bosselspeel. Ünner Bosseln versteiht man dat smieten mit een vun Blie füllte holten Kugel, de 100 bet 500 Gramm wägen deit. De Bosselvereene bedriebt de Sportort noch hüt, ower ok de Hahnbeerslüüd holt fass a dütt oleHeimatspeel. In Winter, wenn de Koppeln frie sünd vun Tieren un Korn, wor oller ward öwer´t Feld bosselt. Ganu fröher bosseln, vun Burreeken her seen, de Dörper gegeneenanner, wat loter in de Heid´ Egg gegen Egg un hüt in de enkelten Eggen de Roden gegen de Blauen. Düsse Geschichte mutt vertellt warrn, wenn dat Burreeken un sien Bedüdung för de Eggen- un Hahnbeerfeste in Heid verstohn warrn schall. Int Hahnbeer leeft dütt ole Bruukdoom un ok uns scheune Modersprook wieder. De ersten Heiders weern Ansiedler in lüttje Katen op dat Gemeenland vun de veer Dörper Rüßdörp, Wesseln, Loh un Rickelshoff.

  Hett man in´t Johr 1444 ton erstenmol vun de

"vromen Lüde in demen Dorpe to de Heyde"

bericht, snacken to de Tied uns Landslüd bald vun de Buernschoppen to Noern, Süden, Osten un Westen vun Heid. Dorut entwickeln sik de veer Eggen vun Heid, as dat an mehr Steeden vun grötere Flecken un Städte in Dithmarschen fasttostelln is.

Düsse Entwicklung to de selbständigen Eggen vulltrock sik in´t 15. Johrhunnert; denn 1434 is uns Marktplatz to´n Versammlungsort för dat Landesobergericht vun Dithmarschen bestimmt worn. De 48er Root nehm dormit sien Sitz in Heid. Hinto keem,dat Heid to glieker Tied Karkspill wor.

  In´t Johr 1560 tell Heid so bi 1500 Seeln mit 60 Buern, all de Annern dreben Handel oder weern Handwerker. Dorut is to seen, dat uns Vörfohrn um süm Vördeele wussen, ehr fördern deen un dat Beste dorut moken.

  Heid weer op de Vörmarsch to´n anerkannte Handels- und Gewerbestadt. An düsse Steed dörft wohl dorop hinwies warrn, dat an de Entwicklung vun Heid de Eggen grot´n Andeel hebbt.

  Sit de letzte Fehd (1559) is eegentlich bloot vun de Noer-, Süder- un Österegg de Reed, de Westeregg keem ni mehr to´n Tog. Een kann dorut nehmen, dat se in een vun de annern Eggen opgohn is, verlicht ok mit een Deel in ehr Stammdörp Rickelshoff.

  As Heid Stadt warrn dee (1870) un de dree Eggen ehr kommunale Selbstverwaltung an dat städtische Kollegium affgeben, tree an de Steed vun´n denn Eggenvörsteher oler Gevollmächtigter, nun de Börgermeister.

  Wo op de Süderegg de Buer un Ehmaliger Öllersmann Emil Niemand sien Huus hett,wohn domols de erste Börgermeister vun Heid - Möller August Blaas - de um dat,wat he för Heid doon hett, to´n ersten Ehrenbörger mokt wor. Een Glück, dat uns Börgermeister Dr. Wilkens op de Österegge wohnt hett, keen kann weeten, wat dorbi rukeem, wenn de ok noch to de Süderegg hörn dee. Denn op de Süderegg is ok de vun all dree Eggen hochverehrter "Peter Bur" to Huus. "Peter Bur", de 1797 op de Welt keem un Klaus Groth, 1819 geboren, de dat för de Österegg in de Hand nehm, hebbt uns Heimatfest un Eggenfest nieden Swung geben. Düsse beiden grot´n Persönlichkeiten ergänzen sik wunnerbor. Klaus Groth vertellt uns op plattdütsch öwer Hahnbeer in de Waterbörs un Wieten Slachter. Ok hett he Hahnbeerreden holn, de opschreben sünd. "Peter Bur" geef dat Hahnbeerfest de Tog vun grote Familienfest. Nömt wie noch Klaus Stammer vun de Norderegg, de düssen Sinn vun 1859 an op sien Egg inwirken dee, so hebbt wie denn herrlichsten Dreiklang in düsse Geschicht vun Heid.

  Frog nun een, war Hahnbeer is, denn kann een bloot seggen, "een Erlebnis" oler anners - "Hahnbeer is da in uns Stadt Heid ut sien Buernschoppen un Burreeken entwickelte, mit een Frieheitssymbol, den Hahn op de Tünn utgestaltete, heimatverbundene, fröhliche Gemeenschoppsfest mit Bosselspeel to Fastelobendstied". Düsse Biedrag will de Entwicklung vun dat Burreeken to de Eggen un ehr Hahnbeerfest opteeken, dormit sik jedereen in Heid een Bild moken kann.

  So lot uns denn in Tokunft uns Hahnbeer in ümmers grötere Gemeenschopp mit Freud un Würde fiern, tru to uns Heimat stohn, uns scheune Modersprook niemals vergeeten un dat ween, wat uns Vöröllern uns vörleeft hebbt - echte Heider Jungs und Deerns.

 

Herbert Off

(Ut de Book: Unse lütte un scheune Süderegg)

Wulf-Isebrand-Platz um 1950
Klaus-Groth-Museum, Museumsinsel Lüttenheid

Plattdütsch is de Hahnbeersprook

De plattdütsche Sprook weer meist an´t inslopen. Dat weer de Tied, wo se bloots noch achter Putt un Plog snack woer. Bi uns in Hahnbeer is se wok bleben. Dor dört keeneen in de Versammlung oder op de Kaffeetofel Hochdütsch snacken. Dat Hahnbeer hett, in sien eegen Ort un Wies, dat Plattdütsche ni bloots op de Tung´n sunnern ok in Hart un Seel. Unse Sprook is riek un hett een grote Kraft. Keen annern as uns Heider Heimatdichter Klaus Groth hett dat so deep spört. He hett unse plattdütsche Sprook to een Dichtersprook hochbört. He wies de Lüüd, wat förn groten Schatz se in Katen un Hüüs heegt harrn, wat sik all in er singen un vertelln leet.

Int Öller vun 30 Johr verfot he op Fehmarn dat Gedicht:

 

"Mien Modersprook, wat klingst du scheun!

Wat büst du mi vertrut!

Weer ok mien Hart ut Stohl un Steen,

du drevst den Stolt herut."

 

Seggt dat eenmol op Hochdütsch. Markst wat? Nur he kunn mit wenig Wöer soveel seggen.

  Freuer weer dat ganz natürli, dat man platt snackt. Wi snacken to Hus platt, we een de Snobel wussen is. Wenn de Öllern seen, wi snack gliek dütsch mit di, denn wuss man, nun krigst wat op Fell. Ok dat weer eegen Sprook. Hochdütsch lern wi erst in de Schol.

  Platt heet flach, eben, grodut. He heel denn Doler in de platte Hand, se man freuer. Plattdütsch is de eenfache un slichte Sprook, mit de wi uns künni mokt un de Wohrheit seggt. In er lett sik allns utdrücken, wat dörch Kopp un Hart geiht. Dat Plattdütsche is uns een Stück Heimat.

  De eenfachen un slichten Lüüd, de in de Dackhüüs op de Süderegg in de Möhlnstroot, Süderstroot, Grote Westerstroot, Dornstroot, Luisenstroot, Blomstroot, Möldörper Stroot - fröher Chausseestroot - wohn deen, hebbt ümmer in de plattdütsche Sprook Hahnbeer fiert un de Reden holn. In de Sprook hebb se all de Johrn er Gemüt un Seel in de Gang holn. Wat weern wi bloots wenn wi nich miteenander snacken un uns so verständligen kunn. Denn geev dat keen Gemeenschop. Mit de Sprook keem Ordnung in de Welt. Man mut mit de Sprook in Hahnbeer vörsichti un behutsom umgohn. Op dat "Wi" kumt dat hier an. De Sprook hett deepe Wuddeln in unse Kultur. Se is uns dägli Warktüch. Wer to sien Heimat steiht, de mut ok sien plattdütsche Sprook beholn. De Warweldag - de Oldag - un dat Leben Dag för Dag överhaupt, leggt een een Barg op´n Disch, wo man öwer snacken schull. Wat dat dor all gift in de Familje, in Beruf, un wat man jeden Dag süht in denn Kiekkasten. Miteenanner möt wie snacken. Dorto mutt de Tied ween. Mann mutt ni ümmer de glieke Meenung ween. Kannst ok mol wat in Twiefel trecken. Dat Snutwark mutt denn annern rutlocken. Op de Ort markst, wer vör di sitt un kannst em in de Seel kieken. Dat spreeken öwer de Gemeenschop, öwer Freden un Freud, öwer de lütte un de grötere Heimat, kann een frier moken. In sien Sprook is man to Hus, un dor schull dat "Wi" vör dat "Ik" stohn. Nur mit "Ik" kann keener op Duer leben. Wi bruukt dat "Wi" miteenanner, un sunst löpt nix in düsse Welt. De enkelte Welt mag lütt ween, ower se is de beste, wi een dat so seggt:

 

Een Buer geiht mit sien Söhn

öwer de Feldmark,

dor see de Söhn to sien Vadder

"Ik bin nun bald vulljähri,

ik much in de wiede Welt un

mi dor een beeten umkieken."

De Vadder dreit sik um, keek

öwer de Felder, seeg de Ossen un meen:

"Mien Jung, wat wullt du in de wiede Welt,

is doch bloots allns Geest."

 

Wi könt snacken in platt un hoch. Plattdütsch ower is un bliv in all dree Eggen de Hahnbeersprook. Doran lot uns fassholn. Se is jüss so olt un wertvull as er hochdütsche Schwester. Se hett mol to seggen hat in Kark un Gerichtssool, un to Tied vun de Hanse.

  Wi bruukt uns för de plattdeutsche Sprook ni to schoom. Lever platt as geel snacken.

Veelmehr acht un ehrt wi in uns Modersprook unse Eegenort, un de mutt man bewohrn. Wenn jede Volksstamm in Dütschland sien Sprook un Eegenort wohrt, denn is dat för uns all in de Reeg. Wi holt dormit an unser Bruukdoom fass.

  In uns Hahnbeer leevt dat Plattdütsche. So schull dat ümmer blieben.

 

(Ut de Book: Unse lütte un scheune Süderegg)

Ansichtskarten aus Heide mit verschiedenen Sehenswürdigkeiten
Heide und Umgebung mit Bilder aus Marsch und der Dusenddüwelswarft

De Johren 1941 bet 1946

In de Hovenstroot krachen vun de Bomben de Hüüs Nr. 8 un 10 tosom. Unse verdeenstvulle Hahnbeermann Ernst Küßner verlor dorbi Hab un Gut.

In de Kriegsjohren weer dat liesen um Hahnbeer. De Hunnertjohrfier ni möglich, un de Mannslüüd weern an de Front oder sunstwo. De Frunslüüd schicken för de Hahnbeerbröder, de an de Front weern, Feldpostpäckchen ut de Heimat Süderegg.

  De ersten Flackschüsse knall´n 1941 öwer unse Stadt. In de Grotewesterstroot Nr. 28 suust vun de Flack een Blindgänger dörch Dack un sett sik in de Kökenwand fass.

  Heid harr 1939 12.495 Inwohner. In Juli 1943 fulln Bomben op Heid. Dat meiste kreeg de Bohnhof un de Hüüs in de Nächde aff. In de Süderegg fulln Bomben in de Maschstroot un de Hovenstroot dol. An sworsten ünner de Bomben harr de Stadt Hamborg to lieden. So keem August 1943 de erste Evakuierten ut Hamborg no Heid. De Inwohnertall vergrötter sik bet 31.12.1944 op 14.796.

  In Februor 1945 sett de Flucht ut´n Osten vun Dütschland in. Ostpreußen, Pommern, Schlesier un Ostbrandenburger keem in Trecks no Schleswig-Holsteen. Vun Ende Januor 1945 bet Mai 1945 krop de Inwohnertall um wiedere 7500, un an End vun 1946 wohn in de Eggen vun unse Stadt 23.000 Inwohner un mehr. Dat is dat Duppelte an Inwohners in de glieke Tall an Hüüs un Strooten vun 1939. De Stadtplon von 1945 mokt dat dütli.

  De Familjen rücken tosom. Dor wohn man in Stall op Stroh, op´n Böön un in Dackkomern.

  In de Möldörper Stroot Nr. 51-53 weer dat Reichsarbeitsdeenstloger. In een Ruum vun 32 qm weern 20 bet 25 Heimatverdrebene ünnerbrocht. In veer Wohnbaracken gev dat 16 Rüüm. Bestückt weern de Rüme mit Stroh fütterte Isenbetteb, een lang´n Disch, Bänke un een Kanonoben. Int Loger gev dat neben een Toilett för de Mannslüüd een "Plumsklo". Een Barackenloger gev dat op de Norderegg an de Norderstroot, wo hüt de Post is.

Dat Barackenloger 1945 achter dat Grundstück Möldörper Stroot 55. Weern ok Unnerkünft för de Heimatverdrebenen. Möldörper Stroot 51. Hier weer vörn Krieg de Reichsarbeitsdeenst mit Wachposten un Ünnerkunft in de Baracken achterrut.

 In Heid gev dat een Flüchtlingsleben, wi dat öwerall de Verdrebenen belevt hebbt, de mit Koffer un Rucksack bi uns ankeem. De Schwatthannel harr een hoge Tied. Grote Holtwandtofeln weern in de Stadt opstellt för Notizen. De een söch´n Wohnung, de annern wull wat tuschen, un ok keem dat för, dat eener öwer de Tofel denn nächsten Angehörigen söcht.

  Gev ok Heider Börgers, de in de Flüchtlinge enn Last seen. Wietut mehr ower hebb in wohre Menschlichkeit de Landslüüd in süm Huus noom un umsorgt.

  De Verdrebenen hebb den Kampf um de nokelte Existenz sülmst föhrt. Vun "boben" weer domols keen Hölp to kriegen. Wi weern all opeenanner anwies. Dat Menschween, stünn vöran. De Südereggen-Hahnbeer hett dat forts begrepen. Op de Kaffeetofel 1946 verkünn ünner groten Bifall de Hahnbeerbröder, dat de Heimatverdrebenen to uns, to unse Egg geheurt.

  Twee Generatschoon sünd siet de Flucht 1944/45 bi uns opwussen, un mit unse Söhns un Döchter dörch Heirot verbunn. De süm Kinner stoht hüt in unse Reegen as Hahnbeerschwestern un Hahnbeerbreuder. För uns all gelt as Schleswig-Holsteener de Wohlspruch

 

"Dat se bliven ewich tosamende ungedeelt."

 

 

 

(Ut de Book: Unse lütte un scheune Süderegg)

De Boßler komt

Vun J. W. Thomsen

 

 

 

Vun Boßelsport schall hier vertellt warn, de all siet ole Tieden in de Dörper hier an´e Westküst bedreben worn is. Dat all de olen Germanen de Römer mit Klütt smeten hebbt, kann man bi Tacitus lesen. Man to behaupten, dat sick dorut de Boßelsport entwickelt hett, is wull doch överdreben.

Wi wüllt uns denn lever op unsen olen Dichtersmann Klos Groth beropen. In sin Vertelln vun "Witen Slachters" beschrifft he, wosück de Heider Hahnbeerlüd fröher de Möldörper Strot bit no de Dusenddüwelswarf rut boßelt sünd un dorbi ok eenmol op Hogenheid dat Finster vun´t Weertshus insmeten.

     Weern dat in Heid de Hahnbeerslüd, so weern´t op´n Lann de Dörper un Kaspels, de gegen eenanner boßeln un bi Feldkämpfe süm Kräfte meeten.

Boßelt wor sinertied blots in Winter. Dor trock een Hümpel Mannslüd över de froren Felder, wobi da liek över Ploogkrög, Wischen, Weiden un Gröben, oder ok an Diek lang gung. Twee Mannschoppen boßeln gegenannner, so um de dörtig Mann op jede Siet, oder ok mehr. Meist wor tweemol dörch boßelt.

     De Boßel is een lütte Kugel ut Appelholt mit Löcker inbohrt, de mit Blie vullgoten sünd. In Schleswig-Holstein wiggt de Boßel genau een Pund.

De Regeln sünd eenfach: Jede Smieter mutt de Boßel so wiet smieten as he kann. Mit een origen Anlop kummt de Smieter darher, dreiht sick eenmol um de eegen Achs un smitt denn no Möglichkeit grotut, wat ni ümmer lücken deiht, ok wenn männi Boßler sin Boßel mit´n luudhals Grölen opé Reis schickt.

Flüggt de Boßel no de Siet oder gor achterut, so neumt se dat een Bleier.

Dorto schreev Klos Groth sienertied:

     "Denn dat keem ok mit vör, dat een mit fürchterlige Anstalt in Gesicht, Arm un Been op sin Wurf losgung, as wull he de Möldörper Kark drapen, de man eben sehn kunn - un dar glee he op den glatten Borrn ut un full darhin, oder em glitsch de Boßel ut de verklamte Hand, un he smeet se achterut mank sin Kumpans, statt vörut gegen´t Mal."

     Wenn de Kugel noch rullt, nodehm se dolkomen is, so tellt de Metern mit. Dat heet Trüll in de Boßelersprok. Un wiel wi jüst bi de Fachsprok sünd: De Schiedsrichter heet dor "Kretler". Un wenn de eene Mannschop mit mehr as een ganzen Smeet in Föhrung liggt, so kann een Smieter utsetten un dat is een "Schott". Kummt düsse Mannschop noher woller in Rückstand, so kann se ehrn Schott insetten un woller dorvun trecken. Un wenn de Winners op´t Letz mit sounsoveel Meters vörn liegt, so neumt se dat een "Kiekut". Un dormit de Boßler ni ut de Bohn geroden doht, gifft dat foken een Bohnanwieser. De höllt sin Fohn in´e Höcht un grölt: "Hier geiht he lang!"

     So um 1800 rum boßel man noch mit de lütte Kugel vun acht Lot (125 Gramm). Erst um 1810 keem de Pundsboßel op un siet de Tied keem ok de Umsprung bi´t Smieten in´e Mood.

So twischen 1840 un 1870 hebbt se ok bi uns in Wenwisch un Tiebensee foken boßelt. Dorvun weern se erst richti warm worn un hebbt achteran noch Kraftöbungen mokt.

     "Wullt du mol mit mi katthalsen?" heeß dat denn.

     Twee Mann setten sick op de Eer un stellen de Föt gegeneenanner. Se kreegen een Halskoppel um´e Nack un trocken mit Gnick all se kunn´, Wunnen harr dorbi de, wokeen den annern vun´Sitz hochtrock. Weern keen Halskoppeln to Hand, trocken se beid an een Knüppel.

Oder se hebbt sick mit een dree Pund swore Isenboßel meeten, wokeen de an wiedesten smeet.

     Min Voter hett veel vun de olen Tieden vertellt, man nie nich vunt Boßeln. To sien Tied, he is 1885 born, weer bi uns in Wenwisch de Boßeltied all vörbi.

Dörför keemen so af 1900 de Vereene op.

     Dat weer in Winter 1909, as de Busenwurther gegen de ut Barlt boßeln. As se achteran noch bi een Glas Grog seten, keem´n welk op den Infall, man schull de Möldörper to een Boßelkampf opfollern. Se schicken een Breef an den Möldörper Börgermeister un moken künnig, dat dree Boßler hoch to Peer em een Kriegsboßel överbringen worn.

Twee Doog loter reeden dree Busenwurther Boßler in Möldörp in: Gehrock mit blau-witt-rode Schärp an, Zylinder op un witte Hanschen an. Hupen Görn achteran, so keemen se vört Rothus an, jüst as de Magistrot een Sitzung harr.

     Dor brochen se süm Warv an, indem se een Boßel övergeben und dat keem to den groten Boßelkapmf twüschen de Möldörper un de Lüd ut de Südermarsch bi´n Buntenhof.

Dorut hett sick de Boßelvereen Mielebund entwickelt. Hüttodoogs gifft dat in veele Dörper hier an de Küst Boßelvereene: Grodut, Lüch op, Achtung un mit mehr so´n schöne Noms.

     Bi´n Buntenhoff hebbt se wull ok all mol dat Boßelleed sungen, dat um 1900 vun Martin Mendel ut Glückstadt schreeben worn ist:

 

Wenn´t buten huult un störmt un weiht,

wenn´t früst, dat man so knackt,

denn kamt de Boßler angereist

mit Boßels, Kriedt un Sack.

De Schunker un de Dreiersmann,

de Grüppenspringer mit,

se freut sick op dat Iesfeld dann

un bringt ok Kretlers mit.

Se sünd hier fründlich opgenamen.

Lüch op, hurra! Lüch op, hurra!

Wi ropt: Jüm sünd uns hier willkamen!

Lüch op, hurra! Lüch op, hurra!

 

Düt Leed hebbt se no de Melodie vun de "Kaisermarsch" sungen.

Un in dat Klootscheterleed ut Ostfreesland heet dat:

 

Kick de Städter dör de Schieben,

achtern Aben is´t mollig warm,

mag he girn bi Mudder blieben,

wi swengt lever usen Arm.

Bäter is´t in´t Feld to lopen,

wo van Wieden man hört ropen:

un herum so hell un lut:

Hurra! Lüch op un fleu herut!

 

Wosük un wodennig löppt so´n Boßelkampf nu af?

De ol Kredler Juchen Junge ut Zennhusen hett foken dorvun vertellt:

     "Dor geiht nix över Iesboßeln! Bi knackenkloren Frost, so löv ick mi dat! Kann ok´n beten Snee liggen, man ni to veel, dat de Boßel noch´n Trüll hett un man de Kugel ok wollerfinn kann.

Mol sünd wi an Eiderdick langboßelt. De Eer weer hart froren, dat geef bi gude Smeet een Trüll vun foffti Meter un mehr. Op jede Siet boßeln gude dörti Mann. Erst keemen wi gut togang un harrn no´n tiedlang all twee Schott. Man do smeet een vun unse Lüd een bösen Bleier, de Boßel floog övern Dick un weern ni woller to finn. Nu sök mol so´n lütte Boßel mank Snee in´t hoge Gras un Reth. Weer nicks to moken, de Smeet weer ungülli un de Boßel bleev weg. Wo männi Boßel liggt verloren in Gröben un Mutt.

     Na ja, unse Lüd keemen nu ut de Richt un de Eiderstedter trocken dorvun.

Dor kann je veel passeern! Wenn de Boßel gegen so´n groten Mullwarpshupen flüggt, denn gifft dat keen groten Trüll. Oder de Boßel flüggt in´n Hupen Snee, oder in de Gröv.

Man so´n Kampf is erst to Enn, wenn de letzte Boßler smeten hett. Unse Lüd kunn bannig opholn, dor worn gewaltige Smeet mokt.

     Un dann harrn de Eiderstedter ok noch Pech!

Dor weer een Smieter mank, de harr so´n unklok groten un wieden Pullover an. Welk roden em noch, he schull sin groten Buscherump bi´t Smieten uttrecken, man he hör dor ni op. Mit een origen Anlop keem he dorher, mok een gewaltigen Umsprung un smeet: Man de Boßel floog em man eben vör de Föt. All bi den Umsprung weer em de Ärmel vun sin Wikingerpullover över de Hand rutsch. As he nu smeet, vertüdel sick de Boßel in den utleierten Ärmel, reet em noch länger as he all weer un floog denn dor rut. Man he harr nu keen Kraft mehr un dat geef een Smeet so lang, as jüst de Ärmel vun de Pullover weer.

     Man wat hebbt wi lacht!

Sodenni wunn´wi noch mit een Kiekut vun twinti Meter."

"Bi dat Strotenboßeln kannst je blots schunken, dat is di ni dat wohre", meen ol Juchen Jungen.

     "Un is ok gefährli! Eenmol boßeln wi op´e Strot dörch´t Dörp, do floog de ol Boßel gegen een Huseck, sprung hoch un flog min oln Fründ Hein Hansen gegen de Back. De muß noch in´t Krankenhus un wor an Kiefer opereert. Un kunn sin Leben lang keen Biffstück mehr eten un much doch so gern Biffstück. Man wat een richtigen Boßler is, de nimmt ok dat op sick!"

 

 

Ut de Book: Min ol Heimatdörp

Herausgegeben von:

Johann Wilhelm Thomsen

und Hargen Thomsen

(Verlag Boyens & Co

ISBN 3-8042-0594-1)

Druckversion | Sitemap
© Südereggen Hahnbeer vun 1841